หุ้นผันผวนต่ำยังคงเป็นหุ้น “defensive” อยู่หรือไม่?

ดัชนีความผันผวนต่ำของตลาดหุ้นโลกที่สะท้อนผ่าน MSCI AC World Minimum Volatility Index ปรับตัวลง 7.3% เทียบกับตอนต้นปี¹ถือว่าสร้างผลตอบแทนได้แย่กว่า MSCI AC World Index ที่ลดลงเพียง 1.4% จากรูปที่ 1 ผลงานที่ค่อนข้างไม่ดีนี้ดูเหมือนจะเป็นเรื่องที่สวนทางกับหลักการของกลยุทธ์ความผันผวนต่ำซึ่งก็คือการปกป้องพอร์ตการลงทุนในช่วงที่ตลาดมีความผันผวนสูงขึ้น

รูปที่ 1: เปรียบเทียบระหว่างดัชนี MSCI AC World Minimum Volatility และ MSCI AC World

อย่างไรก็ตาม หากขยับเข้ามาดูใกล้ขึ้นก็จะสังเกตเห็นภาพที่แตกต่างออกไป โดยระหว่างวันที่ 17 มกราคมจนถึง 25 มีนาคมปีนี้ ซึ่งเป็นช่วงที่ COVID-19 เริ่มสร้างความหวาดกลัวให้แก่ผู้ลงทุนทั่วโลก จนดัชนี MSCI AC World ปรับตัวลดลงถึง 26.2% ในขณะที่ดัชนี MSCI AC World Minimum Volatility ปรับตัวลดลงน้อยกว่า โดยลดลงเพียง 21.7% ซึ่งผลที่เกิดขึ้นจากกลยุทธ์ความผันผวนต่ำเช่นนี้เป็นสิ่งที่เราคาดหวัง

ผลงานที่ดูแย่กว่าของ Minimum Volatility Index จนถึงปัจจุบันนั้นเกิดจากการปรับตัวขึ้นอย่างมากของตลาดหลังจากที่ดิ่งลงสู่จุดต่ำสุดเมื่อเดือนมีนาคม ดัชนี MSCI AC World เพิ่มขึ้น 30.4%²นับจากวันที่ 25 มีนาคมโดยได้รับแรงหนุนจากมาตรการทางการเงินและการคลังจากผู้กำหนดนโยบายทั่วโลกอย่างรวดเร็วและไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ในขณะเดียวกัน MSCI AC World Minimum Volatility Index เพิ่มขึ้นเพียง 15.9% ซึ่งก็ถือเป็นการฟื้นตัวที่แข็งแกร่ง แต่ยังไม่แรงเท่ากับดัชนีตลาดในภาพที่ใหญ่กว่า ด้วยปัจจัยเฉพาะกิจที่อยู่เบื้องหลังการปรับฐานของตลาดเช่นนี้ ผู้ลงทุนจึงไม่ได้มองหา "ความปลอดภัย" ในกลุ่มหุ้นที่เป็น defensive แบบเดิมๆ ที่มาในรูปแบบของเงินปันผลสูงและความผันผวนต่ำ แต่กลับมุ่งไปยังหุ้นที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี เฮลท์แคร์ และอีคอมเมิร์ซ ซึ่งคาดว่าจะได้รับประโยชน์จากมาตรการรักษาระยะห่างทางสังคมและกระแสของการทำงานอยู่ที่บ้าน จากรูปที่ 2 แสดงถึงส่วนผสมของหุ้นที่แตกต่างระหว่างสองดัชนีและผลงานของหุ้นใน 10 อันดับแรก

รูปที่ 2 : ผลตอบแทนเทียบจากช่วงต้นปีของหุ้น 10 อันดับแรกใน MSCI AC World Index เปรียบเทียบกับหุ้นที่อยู่ใน MSCI AC World Minimum Volatility Index

คำจำกัดความที่ตลาดให้กับ “Defensiveness” นั้นได้เปลี่ยนไปในทางบวกมากขึ้นหรือไม่? และหุ้นที่มีความผันผวนต่ำแบบดั้งเดิมยังสามารถถูกจัดอยู่ในพอร์ตการลงทุนแบบ defensive ได้หรือไม่?

หากเราย้อนกลับไปดูในช่วงที่ตลาดซบเซาในช่วง 25 ปีที่ผ่านมา จะพบว่าดัชนีความผันผวนต่ำนั้นสามารถสร้างผลงานได้ตามสิ่งที่ควรเป็น นั่นคือ มีการปรับตัวลดลงน้อยกว่าตลาดในช่วงที่มีความผันผวนเพิ่มสูงขึ้น ไม่ว่าสาเหตุของวิกฤตครั้งนั้นๆ จะเกิดจากอะไร ดูรูปที่ 3

รูปที่ 3 : ผลตอบแทนที่เกิดขึ้นหลังจากตลาดปรับตัวลดลงสู่ภาวะถดถอยในระหว่างปี 1996 – 2020

ในท้ายที่สุดแล้ว กลยุทธ์ความผันผวนต่ำจะช่วยให้ผู้ลงทุนได้รับผลตอบแทนที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นหรือผลตอบแทนที่ปรับความเสี่ยงดีขึ้นถ้าหากพวกเขาเลือกแนวทางนี้ (โปรดอ่าน The low volatility anomaly – Examining the evidence) รูปที่ 4 แสดงถึง Sharpe Ratio (ใช้ชี้วัดผลตอบแทนต่อหน่วยความเสี่ยงที่แบกรับ) ของ MSCI AC World

Fig. 4. Low volatility’s Sharpe ratio improves significantly over time

ประสบการณ์จากวิกฤต COVID-19 ชี้ให้เห็นว่าการมุ่งเน้นไปยังหุ้นที่มีความผันผวนต่ำที่สุดเพียงอย่างเดียว ซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะอยู่ในกลุ่มอุตสาหกรรมอย่างเช่นสาธารณูปโภคและโทรคมนาคมนั้น ใช้ไม่ได้ผลในช่วงที่เกิดวิกฤต ซึ่งผู้ลงทุนหันไปเน้นกลุ่มธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ stay-at-home และบริษัทด้านเฮลท์แคร์ มากกว่าที่อยู่ในอุตสาหกรรมอื่นๆ โดยในความเป็นจริง หุ้นที่มีค่าเบต้าสูงที่เห็นได้ทั่วไปในตลาดเช่น ไบโอเทค อินเทอร์เน็ตและเทคโนโลยี

สามารถทำผลงานได้ดีกว่ากลุ่มที่มีลักษณะ defensive แบบดั้งเดิม เหตุการณ์นี้จึงแสดงให้เห็นว่าแนวทางที่ใช้เพียงปัจจัยเดียวอาจไม่ได้มีประสิทธิภาพในการปกป้องราคาหุ้น แต่ยังมีส่วนเกี่ยวข้องกับตลาดในภาพที่ใหญ่ขึ้นซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้ลงทุนต่างมองหา ด้วยเหตุนี้แนวทางที่อาจมีประสิทธิภาพมากกว่า คือ การมุ่งเน้นไปค้นหาหุ้นที่น่าสนใจที่สุดโดยใช้ปัจจัยต่างๆ ร่วมกัน มองหาสูตรผสมที่ลงตัวระหว่างปัจจัยต่างๆ ความเชื่อมโยงที่สัมพันธ์ เกี่ยวข้องกัน รวมถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ เมื่อเทียบกับหุ้นที่มีลักษณะธุรกิจคล้ายกัน

ถ้าหากลองมองหาบริษัทต่างๆ ทั่วโลกที่อยู่ในอุตสาหกรรมที่มีลักษณะเฉพาะโดดเด่น น่าสนใจ อย่างเช่น มีมูลค่าหุ้นที่น่าดึงดูด, มีความสามารถในการทำกำไรสูงขึ้น, คุณภาพดีขึ้น, แนวโน้มการเติบโตดีขึ้น มีผู้ลงทุนให้ความสนใจมากขึ้น และไม่ใช่แค่ความผันผวนที่ต่ำเท่านั้น แต่กลยุทธ์การลงทุนเชิงรุกของเราได้ใช้ประโยชน์จากโอกาสต่างๆ ที่น่าสนใจที่สุด นั่นอาจรวมถึงการเปิดรับต่อกลุ่มเทคโนโลยีหรือแม้แต่บางตลาดอย่างเช่น จีน ซึ่งมักถูกมองเป็นตลาดในกลุ่มที่มีความผันผวนสูง

ในระหว่างที่เขียนบทความนี้ ความกังวลต่อภาวะแพร่ระบาดของ COVID-19 ยังคงมีอยู่ต่อเนื่อง แต่วิกฤตของตลาดจะไม่เหมือนเดิม จุดเริ่มต้นของวิกฤตครั้งถัดไปอาจมีความแตกต่าง ผู้จัดการลงทุน แบบ Quantitative managers อย่างเช่นเราเองจะยังคงค้นหาปัจจัยใหม่ๆ และวิธีการใหม่ๆ ในการคัดกรองปัจจัยเพื่อประมินผลกระทบที่กระทบกับตลาดเพื่อผลลัพธ์ที่ดีขึ้น ในขณะเดียวกันแหล่งข้อมูลที่นำมาใช้ประกอบก็เปลี่ยนไปไม่ใช่แบบวิธีเดิมๆ มีการนำเอาเทคนิคด้านปัญญาประดิษฐ์ และแนวคิดที่สามารถตรวจจับได้ในเชิงปริมาณซึ่งมีความละเอียด และแม่นยำมากขึ้น เพื่อให้เกิดความหลากหลาย ซึ่งล้วนเป็นการนำเสนอวิธีการใหม่ๆ ที่ใช้ชี้วัด จัดกลุ่ม และการสังเคราะห์ข้อมูลแบบ non-linear

เราเชื่อว่านวัตกรรมที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและความคิดสร้างสรรค์ในการพัฒนาชุดข้อมูลและเครื่องมือใหม่ๆ ของอุตสาหกรรมที่มุ่งเน้นการวิเคราะห์เชิงปริมาณ จะทำให้เกิดโอกาส "ความผันผวนต่ำ" ครั้งใหม่สำหรับผู้ลงทุน ผู้จัดการที่เน้นการวิเคราะห์เชิงปริมาณพร้อมด้วยกลยุทธ์เชิงรุกซึ่งมีความสามารถในการประยุกต์ มีทักษะในการวิเคราะห์ที่ยอดเยี่ยมและมีประสบการณ์สูง จะยังคงยืนหยัดอยู่ในตลาดได้ต่อไป แม้ว่าภูมิทัศน์ของตลาดจะมีการเปลี่ยนแปลงต่อไปก็ตาม
เราเชื่อว่านวัตกรรมที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและความคิดสร้างสรรค์ในการพัฒนาชุดข้อมูลและเครื่องมือใหม่ๆ ของอุตสาหกรรมที่มุ่งเน้นการวิเคราะห์เชิงปริมาณ จะทำให้เกิดโอกาส "ความผันผวนต่ำ" ครั้งใหม่สำหรับผู้ลงทุน ผู้จัดการที่เน้นการวิเคราะห์เชิงปริมาณพร้อมด้วยกลยุทธ์เชิงรุกซึ่งมีความสามารถในการประยุกต์ มีทักษะในการวิเคราะห์ที่ยอดเยี่ยมและมีประสบการณ์สูง จะยังคงยืนหยัดอยู่ในตลาดได้ต่อไป แม้ว่าภูมิทัศน์ของตลาดจะมีการเปลี่ยนแปลงต่อไปก็ตาม