สำรวจเส้นทางสู่จุดหมายด้านความยั่งยืน

เอเชียประสบความสำเร็จอยู่บ้างในระหว่างการประชุม COP27 แม้จะไม่สามารถยอมรับได้กับข้อตกลงที่ให้ลดการปล่อยมลพิษมากขึ้นหรือยุติการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลจนทำให้ผู้เข้าร่วมประชุมหลายคนผิดหวัง โดยในการประชุมสุดยอดด้านสภาพภูมิอากาศ ได้มีการตกลงว่าจะจัดตั้งกองทุนเพื่อครอบคลุมความสูญเสียที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ และความเสียหายที่เกิดกับประเทศที่มีความอ่อนไหวเป็นพิเศษ เรื่องนี้อาจเป็นข่าวดีสำหรับบางประเทศในอาเซียน เช่น ฟิลิปปินส์และไทย ซึ่งประสบกับเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงในปี 2022 ส่งผลให้ผลผลิตทางการเกษตรเสียหายอย่างมากและทำให้วิถีชีวิตของผู้คนต้องหยุดชะงัก นอกจากนี้ กลุ่มประเทศพันธมิตรที่นำโดยสหรัฐและญี่ปุ่น ประกาศว่าจะให้เงิน 20,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อช่วยอินโดนีเซียในการปิดโรงไฟฟ้าถ่านหินและร่นระยะเวลาของการปล่อยก๊าซคาร์บอนสูงสุดให้เร็วขึ้น 7 ปี มาอยู่ที่ปี 2030

มีการคาดกันว่าทั่วโลกมีความต้องการเงินทุนราว 4 ถึง 6 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปีนับตั้งแต่ทศวรรษนี้ในการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ ซึ่งเอเชียมีบทบาทสำคัญในการดำเนินการดังกล่าวเนื่องจากเป็นภูมิภาคที่มีประเทศที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงสุดถึง 5 ประเทศจากบรรดาประเทศที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงสุด 10 อันดับแรกของโลก เอเชียเพียงแห่งเดียวอาจต้องใช้เงิน 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปีเพื่อช่วยเหลือเซ็กเตอร์ที่ปล่อยคาร์บอนสูงอย่างเช่น การผลิตไฟฟ้า การขนส่ง อสังหาริมทรัพย์ การเกษตร และอุตสาหกรรมการผลิตเพื่อการเปลี่ยนผ่านสู่ net zero ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความหมายหลายประการสำหรับผู้ลงทุน

ตลาดตราสารหนี้ยั่งยืนของเอเชียจะมีบทบาทสำคัญในการเป็นแหล่งเงินทุนแก่รัฐบาลและธุรกิจต่างๆ ในช่วงของการเปลี่ยนผ่าน เราคาดว่าจะเห็นบริษัทอสังหาริมทรัพย์ออกตราสารหนี้เพื่อสิ่งแวดล้อม สังคม และความยั่งยืนมากขึ้น เพื่อนำไปสร้างและปรับปรุงอาคารประหยัดพลังงาน ส่วนทางด้านบริษัทผลิตไฟฟ้าก็มีแนวโน้มที่จะระดมทุนเพื่อลงทุนในพลังงานหมุนเวียน ในขณะเดียวกัน รัฐบาลและหน่วยงานกึ่งรัฐจะแสวงหาแหล่งเงินกู้เพื่อใช้สร้างโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งที่มีคาร์บอนต่ำหรือเป็นศูนย์ ธนาคารเพื่อการพัฒนาแบบพหุภาคีรวมทั้งสถาบันเพื่อการพัฒนาระดับนานาชาติก็สามารถสนับสนุนการออกตราสารหนี้ในประเทศได้โดยการค้ำประกันและให้การสนับสนุน ในขณะเดียวกัน การเพิ่มขึ้นของค่าใช้จ่ายด้านทุนในช่วงที่เปลี่ยนผ่านนั้น (green capex) จะมีส่วนประกอบของสินค้าโภคภัณฑ์ในสัดส่วนที่สูงมากซึ่งน่าจะส่งผลดีต่อตลาดเกิดใหม่

เอเชียเป็นผู้นำด้านนวัตกรรมแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้า (EV) และระบบนิเวศพลังงานหมุนเวียน โดยมีจีนเป็นผู้นำระดับโลกในด้านการผลิตระบบพลังงานแสงอาทิตย์และครองตลาดในห่วงโซ่อุปทาน EV ส่วนอินโดนีเซียก็กำลังวางแผนที่จะสร้างสวนอุตสาหกรรมด้านสิ่งแวดล้อมที่ใหญ่ที่สุดในโลกในจังหวัดกาลีมันตันเหนือ (ใช้พลังงานจากน้ำและแสงอาทิตย์เพียงอย่างเดียว) ซึ่งจะเป็นที่ตั้งของอุตสาหกรรมสีเขียวที่มีเทคโนโลยีขั้นสูงซึ่งจะผลิตแผงเซลล์แสงอาทิตย์ อะลูมิเนียมเขียว และแบตเตอรี่ลิเธียมไอออน นอกจากนี้ ในมาเลเซียก็มีหลายบริษัทที่อยู่ในอุตสาหกรรมผลิตอุปกรณ์ทดสอบอัตโนมัติ (Automated Test Equipment) กลุ่มผู้รับจ้างประกอบและทดสอบ (Outsourced Assembly and Test industry) ซึ่งกำลังออกแบบระบบและอุปกรณ์ที่เป็นนวัตกรรมใหม่เพื่อตรวจจับความผิดปกติในสายการผลิต ซึ่งนอกจากการประหยัดกำลังคนและพลังงานแล้ว การตรวจจับข้อบกพร่องได้อย่างรวดเร็วยังช่วยลดขยะอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งมักจบลงด้วยการฝังกลบได้อย่างมาก ทั้งหมดนี้จึงเป็นการนำเสนอโอกาสอันน่าตื่นเต้นสำหรับผู้ลงทุน

ความท้าทายด้านสภาพภูมิอากาศยังส่งผลกระทบต่อบริษัทต่างๆ ที่ไม่ได้ดำเนินกิจการในเซ็กเตอร์ที่ปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์หรือปล่อยคาร์บอนต่ำ ราคาพลังงานที่พุ่งขึ้นในปี 2022 ทำให้บางบริษัทต้องทบทวนความต้องการพลังงานในอนาคตและพัฒนาแผนเพื่อจัดการกับความเสี่ยงเหล่านี้ ในขณะที่เอเชียอาจยังเดินตามหลังตลาดพัฒนาแล้วในแง่ของนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (ESG) รวมทั้งในแง่ของการลงทุนและการเปิดเผยข้อมูล แต่บริษัทในเอเชียหลายแห่งกำลังพยายามปรับปรุงแผนงานและนโยบายด้านความยั่งยืนของตน ทั้งนี้ นโยบายด้าน ESG ในเอเชียมีจำนวนเพิ่มขึ้นสองเท่านับตั้งแต่ปี 2016¹

หากดูเฉพาะในเอเชีย ผู้ลงทุนยังใช้แนวทางที่สมดุลมากขึ้นเมื่อพิจารณาปัจจัยด้าน ESG โดยเปลี่ยนจากแนวทางที่กำหนดข้อยกเว้น ไปสู่แนวทางแบบมีส่วนร่วมมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เราเห็นโอกาสสำหรับการมีส่วนร่วมมากขึ้นในประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมและธรรมาภิบาลเพื่อขับเคลื่อนคุณค่าระยะยาวของบรรดาบริษัทญี่ปุ่น ซึ่งจากรายงานวิจัยของ MSCI ESG พบว่ามีบริษัทญี่ปุ่นเพียง 10% เท่านั้นที่ได้รับการจัดอันดับเป็น ESG Leaders (การจัดอันดับ ESG ที่ AAA, AA) ซึ่งตามหลังบริษัทในยุโรปอยู่มาก

แนวทางแบบมีส่วนร่วมได้รับความนิยมสูงกว่าแนวทางที่กำหนดข้อยกเว้น (เอเชีย ญี่ปุ่น และจีน)

ความต้องการคาร์บอนเครดิตเพิ่มขึ้นเนื่องจากมีบริษัทจำนวนมากขึ้นที่ประกาศเจตจำนงในการมุ่งสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอนหรือปล่อยคาร์บอนเหลือศูนย์ โดยจากการศึกษาของ McKinsey พบว่าความต้องการชดเชยคาร์บอนทั่วโลกถูกวางเป้าหมายให้เติบโต 15 เท่าภายในปี 2030 และ 100 เท่าภายในปี 2050 ทั้งนี้ มาตรการทั่วโลกเพื่อกระตุ้นให้เกิดความโปร่งใสมากขึ้น การสร้างมาตรฐาน และการตรวจสอบรายละเอียดของโครงการคาร์บอนเครดิต จะช่วยพัฒนาตลาดคาร์บอนที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้น ในการประชุม COP27 กลุ่มที่เกี่ยวข้องกับการลดคาร์บอนอย่าง Global Carbon Trust ได้เห็นชอบในการจัดทำสัญญาที่เป็นมาตรฐานสำหรับคาร์บอนเครดิต การติดตามและตรวจสอบผลการดำเนินงานของโครงการโดยบุคคลที่สาม รวมถึงมีกระบวนการให้คำปรึกษาและช่วยแก้ปัญหาสำหรับโครงการที่ไม่สามารถดำเนินการได้บรรลุเป้าหมาย

เอเชียสามารถมีบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์กลางการซื้อขายคาร์บอน โดยในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีความพยายามที่จะขยายระบบนิเวศการชดเชยคาร์บอนของเอเชียด้วยการจัดตั้ง Climate Impact X ซึ่งเป็นศูนย์กลางและตลาดซื้อขายคาร์บอนระดับโลกซึ่งตั้งอยู่ในสิงคโปร์ในปี 2021 ขณะที่ฮ่องกงยังเปิดตัวแพลตฟอร์มการซื้อขายคาร์บอนในเดือนตุลาคม 2022 ส่วนมาเลเซียก็ได้แสดงความมุ่งมั่นในลักษณะที่คล้ายกัน สภาพแวดล้อมด้านกฎระเบียบยังเอื้อต่อการเติบโตของตลาดการชดเชยคาร์บอน โดยทางการสิงคโปร์อนุญาตให้ใช้คาร์บอนเครดิตเพื่อนำมาชดเชยไม่เกิน 5% ของภาษีคาร์บอนที่จะต้องจ่าย

ในขณะเดียวกัน ระบบนิเวศทางธรรมชาติที่มีคุณภาพสูงของเอเชียนั้นหมายความว่าเอเชียมีสัดส่วนที่มากกว่า 50% ของการชดเชยคาร์บอนจากธรรมชาติ (ใช้พืช ต้นไม้ ดิน หรือมหาสมุทร เพื่อกำจัดคาร์บอนออกจากชั้นบรรยากาศ) อยู่ภายในภูมิภาค ซึ่งอาจทำให้เอเชียเป็นผู้จัดหาการชดเชยคาร์บอนทางธรรมชาติรายใหญ่ ราคาเฉลี่ยของการชดเชยคาร์บอนนั้นเพิ่มขึ้นมากกว่า 50% ในช่วงปี 2020 ถึง 2021 ด้วยการชดเชยคุณภาพสูงทางธรรมชาติที่มีค่าพรีเมี่ยมสูงกว่า 200% ที่ USD8/tCOe² ดังนั้น บริษัทในเอเชียที่สามารถจัดหาการชดเชยคุณภาพสูงนี้จะได้รับประโยชน์จากราคาชดเชยที่เพิ่มขึ้นแม้ว่าทรัพยากรและความรู้เฉพาะทางจะมีความจำเป็นในการพัฒนาโซลูชั่นที่อิงกับธรรมชาติ (รวมถึงการอนุรักษ์ การขยายพื้นที่และการฟื้นฟูป่า การจัดการป่าไม้ พื้นที่ที่เป็นทุ่งหญ้า) ทั้งนี้ มีเพียงการชดเชยคาร์บอนที่มีคุณภาพสูงเท่านั้นที่จะสามารถชดเชยการปล่อยมลพิษในส่วนที่เหลือที่ไม่สามารถลดได้ และทำให้บริษัทต่างๆ สามารถปฏิบัติตามเจตจำนงในการมุ่งสู่ net zero ได้ดียิ่งขึ้น การดำเนินการดังกล่าวอาจช่วยเพิ่มอันดับ ESG ได้ในระยะยาวแม้ว่าจะยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นก็ตาม

คณะผู้จัดทำ:

Joanne Khew, Rong Ren Goh, Bryan Yeong, Steven Gray, Sundeep Bihani, Samuel Hoang