ชีวิตเกษียณดีได้ ด้วยเงิน 1%

ทุกวันนี้กระแสการวางแผนเกษียณที่ได้รับความสนใจมากขึ้น ประกอบกับเทรนด์ของสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป จากสมัยก่อนที่มักเคยได้ยินว่ามีลูกเพื่อจะได้มาช่วยดูแลเลี้ยงดูยามเกษียณ ปัจจุบันแนวความคิดนั้นก็ค่อยๆหายไป และผู้คนก็ให้ความสำคัญกับการวางแผนการเงิน เพื่อดูแลตัวเองในวัยเกษียณแทน

แม้ว่าแนวความคิดที่จะมีวัยเกษียณที่สามารถเกษียณได้จริง และพึ่งพาตัวเองได้นั้นเพิ่มมากขึ้น และอ้างอิงจากสถิติของแหล่งรายได้หลักของผู้สูงอายุ เปรียบเทียบระหว่างปี 2550 และปี 2564 ส่วนของผู้สูงอายุที่เกษียณโดยอาศัยรายได้ที่มาจากลูกในปี 2564 นั้นลดลงเหลือ 38.1% จากที่สูงถึง 52.3% ในปี 2550 และ มีพึ่งพารายได้จากการทำงานลดลงจาก 28.9% เหลือ 23.8% แต่อย่างไรก็ตามผู้สูงอายุที่พึ่งพารายได้จากบุตร หรือไม่สามารถเกษียณได้จริง ก็ยังเป็นสัดส่วนเกินกว่าครึ่งอยู่ดี

ส่วนกลุ่มที่สามารถเกษียณได้ด้วยตนเอง โดยพึ่งพารายได้จากเงินบำเหน็จบำนาญเพิ่มขึ้นจาก 4.4% เป็น 5.5% แต่ผู้ที่เกษียณด้วยเงินออมนั้นกลับลดลงเหลือเพียง 1.5% จาก 2.9% เท่านั้น

และอีกจุดที่น่าสนใจค่าการเกษียณโดยอาศัยเบี้ยยังชีพจากทางราชการสูงขึ้นอย่างมาก โดยมีสัดส่วนสูงถึง 21.6% ในปี 2564 เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2550 ที่มีแค่ 2.8% ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่า การเกษียณของคนไทยนั้นยังไม่สามารถเกษียณด้วยตนเองได้ อีกทั้งยังมีวัยเกษียณที่เรียกได้ว่า มีคุณภาพน้อยกว่าที่ควรจะเป็น

จากสถิติข้างต้น สิ่งที่สะท้อนให้เราเห็นชัดเจนถึงปัญหาก็คือ การวางแผนเกษียณที่ไร้ประสิทธิภาพ โดยส่งผลมาจากการขาดความรู้ด้านการวางแผนการเงินที่ดี การไม่ตระหนักถึงระยะเวลาในการวางแผนเกษียณที่อาจจะไม่เพียงพอ ไม่ได้มองถึงอนาคตระยะไกลจึงไม่ได้เตรียมพร้อมในการออมเงินเพราะคิดว่ายังมีเวลาอีกนาน

เริ่มตั้งแต่คนที่ไม่เคยคิดเลยว่าจะเกษียณต้องมีเงินเท่าไรและต้องเก็บเงินเดือนละเท่าไร หรือคนที่เริ่มออมแล้วแต่ก็ไม่รู้ว่าต้องนำเงินเกษียณไปวางไว้ที่ไหนที่จะให้เงินมีประสิทธิภาพสูงสุด และที่มักมองข้ามกันไปคือ การออมที่ทำอยู่นั้น อยู่บนเส้นทางของการเกษียณได้หรือไม่ ทำเพียงแต่ออมแล้วนะ แล้วก็ออมไปวันๆ แต่ไม่เคยเช็คสักครั้งว่า ออมแบบที่ทำอยู่ เกษียณได้หรือไม่ เกษียณแบบมีคุณภาพหรือเปล่า

ในการวางแผนการเกษียณนอกเหนือจากความรู้และการตระหนักรู้เกี่ยวกับการวางแผนการเกษียณแล้ว สิ่งที่สำคัญลำดับถัดมาก็คือ เครื่องมือที่ใช้ในการวางแผนการเกษียณ โดยในปัจจุบันต้องบอกว่า มีทั้งแบบที่(แกม)บังคับให้ออม และให้สมัครใจออม ซึ่งว่ากันจริงๆ แล้วเครื่องมือเหล่านี้ ถ้าใช้งานเป็นก็เพียงพอที่จะให้เราเกษียณได้

หากคุณเป็นคนนึงที่ทำงานอยู่ในรูปแบบของพนักงานประจำ เครื่องมือที่อาจกล่าวได้ว่าดีที่สุดสำหรับการวางแผนเกษียณที่ไม่ควรพลาดเลยก็คือ กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (Provident Fund) ที่บริษัทนายจ้างเปิดโอกาสให้เราออมเงิน และนายจ้างยังช่วยออมให้เราด้วย

ในบทความนี้ เราจะมาดูกันว่าเราจะสามารถเพิ่มคุณภาพการเกษียณได้อย่างไรด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

ก่อนอื่นขอยกตัวอย่างเพื่อให้เห็นภาพ และเข้าใจง่ายขึ้น โดยเราจะมี นายเอ อายุ 24 เป็น First Jobber เริ่มต้นทำงานเป็นพนักงานบริษัท โดยบริษัทของนายเอ มีให้ลงทุนในกองทุนสำรองเลี้ยงชีพได้ โดยสามารถนำส่งเงินได้ตั้งแต่ 3-15% ของเงินเดือน และบริษัทจะสมทบให้เท่ากับที่นายเอส่งตั้งแต่ปีแรก

และบริษัทมีนโยบายการลงทุนให้นายเอเลือกหลากหลายมาก และมีทั้งแบบสำเร็จรูปที่มีการจัดสรรการลงทุนให้แล้วซึ่งในที่นี้จะขอแบ่งเป็น เสี่ยงต่ำ เสี่ยงกลาง และ เสี่ยงสูง

นายเอได้เริ่มออมเงินและลงทุนในกองทุนสำรองเลี้ยงชีพทันทีที่สามารถสมัครได้ และออมเงินต่อเนื่อง ในกรณีนี้จะสมมติว่า นายเอ ทำงานอยู่ที่บริษัทนี้จนเกษียณ โดยนายเอมีเงินเดือนเริ่มต้นที่ 20,000 บาท และมีอัตราการขึ้นเงินเดือนเฉลี่ยปีละ 4%

และนายเอตั้งใจจะเกษียณที่อายุ 60 ปี ดังนั้นด้วยอัตราเงินเดือนที่เพิ่มขึ้น นายเอจะทำงานทั้งสิ้น 35 ปี เมื่ออายุครบ 60 ปี นายเอจะมีเงินเดือนสุดท้ายที่ 75,886 บาท

หากนายเอ เลือกออมเงินในกองทุนสำรองเลี้ยงชีพด้วยอัตราส่วนเงินสะสม 3% ตั้งแต่ปีแรก โดยไม่เปลี่ยนแปลงอัตราสะสมเลยจนเกษียณ เมื่อนายเอเลือกลงทุนในแต่ละนโยบายเสี่ยงต่ำ เสี่ยงกลาง หรือ เสี่ยงสูง คาดว่านายเอจะมีเงิน ณ วันเกษียณดังนี้

สิ่งแรกที่น่าสนใจตรงนี้คือ หากเราสามารถที่จะรับความเสี่ยงในการลงทุนได้มากขึ้น และได้รับผลตอบแทนคาดหวังที่สูงขึ้น บนจำนวนเงินลงทุนที่เท่ากัน สามารถสร้างโอกาสในการได้รับเงินเมื่อเกษียณแตกต่างกัน ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบแล้ว การลงทุนที่ได้รับผลตอบแทนเฉลี่ยต่อปี 6% นั้นส่งผลให้นายเอ มีเงินเกษียณสูงถึงเกือบ 2.8 ล้านบาท หรือ เกือบสองเท่าของการลงทุนที่ได้ผลตอบแทนเฉลี่ย 2% ต่อปี

อย่างไรก็ตาม อย่าลืมว่านายเอทำงาน และมีเงินเดือนเพิ่มขึ้นตลอด แต่นายเอกลับนำส่งเงินคงที่แค่ 3% ต่อปี ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว หากนายเอมีอายุมากขึ้น รายได้เพิ่มขึ้น และนายเอบริหารการเงินได้ดี นายเอควรจะสามารถออมเงินเพิ่มขึ้นได้ ดังนั้น เราจึงมาลองดูกันว่า หากว่านายเอ เลือกที่จะปรับอัตราเงินสะสมเพิ่มขึ้น 1% ทุกๆ 7 ปี ก็คือ นายเอจะส่งเงินสะสมดังนี้

นายเอ จะมีเงินเกษียณดังนี้

เราจะเห็นได้ว่า การปรับอัตราเงินสะสม เพียงแค่ 1% ทุกๆ 7 ปีนั้น สามารถทำให้นายเอมีเงินเกษียณเพิ่มขึ้นโดยเฉลี่ยถึง 167% แน่นอนว่าสิ่งนี้จะช่วยให้นายเอ เข้าใกล้การเกษียณอย่างมีคุณภาพได้มากขึ้น

ทีนี้เรามาลองดูกันว่า หากนายเอ เลือกที่จะลงทุนในนโยบายความเสี่ยงปานกลาง และนายเอสามารถที่จะเพิ่มเงินสะสมได้เร็วขึ้น โดยเปรียบเทียบกันระหว่าง นายเอนำส่งเงิน 3% คงที่ตลอดอายุงาน กับ นายเอเพิ่มอัตราเงินสะสม 1% ทุกๆ 7 ปี 5 ปี และ 3 ปี ผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร

จากผลลัพธ์ในตารางนี้ จริงๆก็น่าจะเป็นอย่างที่ทุกคนคาดเดาไว้แล้วก็คือ ส่งเงินเพิ่มขึ้น เงินเกษียณก็ต้องมากขึ้น ซึ่งก็จะมีหลายๆคนกังวลว่า เพิ่มเงิน 1% มันเยอะมั้ย มันจะกระทบกับเงินที่จะใช้หรือเปล่า เรามาลองดูตารางนี้กัน

พิจารณาที่ปีสุดท้ายของการทำงาน นายเอจะมีเงินเดือน 75,886 และในการส่งเงินสะสมแต่ละกรณีนายเอต้องหักจากเงินเดือนเดือนละ 5,312 บาท 8,347 บาท และ 10,624 บาท ตามลำดับ ซึ่งหากจะมองว่าเยอะก็เยอะ แต่หากมองว่า ปีนี้คือปีสุดท้ายของการทำงาน ในอายุ 59 ปี นายเอ ไม่ควรมีค่าใช้จ่ายอะไรมากมายนัก นายเอควรจะไม่มีหนี้สินต้องชำระแล้ว การเก็บเงินได้เดือนละ 10-15% ควรเป็นสิ่งที่ทำได้ ดังนั้นมองว่าการออมเงินได้สูงถึงเดือนละหมื่นไม่ควรเป็นสิ่งที่เกินกำลัง

อย่างไรก็ตาม ไม่ได้เป็นการบังคับว่าจะต้องทำตามนายเอแต่อย่างใด เพราะแต่ละคนก็มีความจำเป็น เงื่อนไข และเป้าหมายไม่เหมือนกัน สิ่งที่อธิบายในบทความนี้ เพียงแค่ต้องการเปรียบเทียบให้เห็นว่า

1. การเลือกแผนการลงทุนให้ได้ผลตอบแทนที่เหมาะสม

2. การพิจารณาเพิ่มอัตราเงินสะสมในจังหวะที่เหมาะสม

เป็นสิ่งง่ายๆ ที่เราควรจะทำ เพื่อให้เราสามารถที่จะเกษียณได้ และเกษียณอย่างมีความสุข ใครจะรู้ว่า เพียงแค่ 1% ที่เปลี่ยนไป อาจจะทำให้ชีวิตเกษียณของเราดีกว่าที่คาดไว้ก็ได้